Wojciech Lesiński
Według danych Komendy Głównej Policji, w Polsce co roku ginie prawie 13 tys. osób. Niektóre odnajdują się po kilku dniach, a inne po kilku tygodniach lub czasem po latach, choć bywa, że osoba zaginiona nigdy się nie odnajduje. Poszukiwanie jest możliwe głównie przez publikację wizerunku, ale wykorzystywane są także nowoczesne technologie, w tym sztuczna inteligencja na telebimach zlokalizowanych na terenie całego kraju.
Przyczyn zaginięć jest wiele. Czasem jest to zdarzenie losowe, innym razem zaplanowane działanie, ale zawsze zaginięcie bliskiej osoby to dramat rodziny, która czeka na jakikolwiek sygnał życia lub śmierci. Najważniejsze w poszukiwaniach są czas i zasięg informacji o zaginięciu.
Narzędzia cyfrowe do poszukiwań
Child Alert to funkcjonujące na całym świecie pod różnymi nazwami specjalne technologie w poszukiwaniach zaginionych dzieci, które mogły paść ofiarą przestępstwa. Działanie systemu polega na szybkim rozpowszechnieniu informacji o zaginionym dziecku za pośrednictwem dostępnych środków masowego przekazu, takich jak telewizja, internet, radio, elektroniczne znaki drogowe, telefonia komórkowa czy różnego typu wyświetlacze.
Przygotowanie komunikatu oraz jego dystrybucja odbywa się przez specjalistyczną platformę informatyczną. Za obsługę systemu odpowiada Centrum Poszukiwań Osób Zaginionych Komendy Głównej Policji.
Technologie a identyfikacja osób
W identyfikacji osób zaginionych pomaga genetyka sądowa. Bywają sytuacje, kiedy po latach ktoś twierdzi, że jest zaginioną osobą i badania genetyczne pozwalają potwierdzić lub wykluczyć tę wersję. Często identyfikuje się również szczątki. Na podstawie badania ujawnionego ciała czy szczątków ludzkich kryminalistyka i medycyna sądowa potrafią ustalić wiek osoby, czas zgonu i płeć lub sporządzić rekonstrukcję wyglądu.
Poszukiwania prowadzone są w oparciu o ślady rejestrowane przez monitoring oraz pozostawione w cyberprzestrzeni, w tym przez użycie telefonu komórkowego oraz logowanie w sieci. Do penetrowania trudnych obszarów służą różne innowacje w odnajdywaniu zaginionych, w tym drony, sonary i georadary.
GPS w odnajdywaniu osób
Geolokalizacja osób zaginionych prowadzona jest przy użyciu nowoczesnych technologii, takich jak GPS, sieci komórkowe, Wi-Fi, adresy IP, a nawet sygnały bluetooth. Jednym z najpopularniejszych i najdokładniejszych narzędzi służących do określania położenia obiektów na Ziemi jest GPS, opierający się na wskazaniach co najmniej 24 aktywnych satelitów.
Rozwiązania technologiczne wyposażone w odbiornik GPS odbierają sygnały od kilku satelitów jednocześnie. Aby precyzyjnie określić pozycję, potrzebny jest sygnał z co najmniej czterech satelitów. Aparat, w tym także smartfon wyznacza swoją pozycję w trójwymiarowej przestrzeni, opierając się na odległościach od satelitów. Technologie satelitarne mogą być dodatkowo wsparte przez system A-GPS (Assisted GPS), który wykorzystuje serwery operatora sieci, aby skrócić czasu potrzebny na pierwsze wskazanie lokalizacji.
Nowoczesne aplikacje poszukiwawcze
Poszukiwania zaginionych wspierają aplikacje mobilne. Jedną z nich jest Linia Nadziei, wspomagająca działania prowadzone w przypadku zaginięcia osoby niepełnoletniej. Za jej pośrednictwem użytkownicy są informowani o poszukiwaniach z dokładnym opisem i zdjęciem osoby zaginionej.
W każdym miejscu można otworzyć aplikację i sprawdzić, czy nie widziałeś podobnej osoby. Jeśli zauważysz zaginioną osobę, zostaniesz połączony z jednostką policji, która prowadzi poszukiwania. Jeżeli wyrazisz zgodę, dyspozytor aplikacji może otrzymać twój numer telefonu oraz twoje położenie GPS, które mogą pomóc w odnalezieniu zaginionego.
Aplikacja Linia Nadziei jest bezpłatna i dostępna na urządzenia mobilne z system Android oraz iOS. Do działania aplikacji nie jest wymagane zakładanie konta ani logowanie, wystarczy ją zainstalować. W aplikacji można uzyskać listę wszystkich aktualnie zaginionych osób, informacje dotyczące postępowania w przypadku odnalezienia osoby zaginionej oraz podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy.
Sztuczna inteligencja w poszukiwaniach
Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych Fundacji Itaka, które od ponad dwudziestu lat wspiera w poszukiwaniach rodziny osób zaginionych, współpracuje z właścicielem ponad 20 tys. telebimów zlokalizowanych przy najczęściej uczęszczanych drogach i skrzyżowaniach, w przejściach podziemnych, halach dworców kolejowych czy galeriach handlowych.
Twórcy akcji przy pomocy algorytmu sztucznej inteligencji wykorzystali technologię Deep Fake i zanimowali zdjęcia zaginionych, aby uświadomić odbiorcom, że osoba z komunikatu to nie tylko zdjęcie, ale konkretny człowiek, na którego czekają bliscy. Innowacyjna technologicznie akcja korzysta z możliwości wyświetlania dynamicznych obrazów.
Rola mediów w poszukiwaniach
Rodzina zaginionego po wszczęciu formalnej akcji poszukiwawczej może prowadzić poszukiwania samodzielnie. W tym celu wizerunek osoby zaginionej warto udostępnić na portalach społecznościowych. Media społecznościowe to również doskonałe źródło informacji o zaginionej osobie. Na podstawie wpisów i aktywności na Facebooku czy Instagramie można poznać miejsca pobytu osoby, z którą nie ma kontaktu, a także jej plany.
Współpraca z lokalnymi dziennikarzami pomaga w przeprowadzeniu skutecznych akcji poszukiwawczych. Dzięki dobrym relacjom z mediami można zorganizować konferencję prasową, aby przedstawić informację o zaginionej osobie lub sporządzić komunikat prasowy o wszczęciu poszukiwań z apelem o pomoc w akcji.
